wtorek, 19 marca 2013

Kwestia rzędowości kostki brukowej

Wiele osób mówi na temat kostki rzędowej, niewielu jednak z rozmówców orientuje się dokładnie o co w tym wszystkim chodzi i skąd się to wzięło. W ogólnym rozumieniu mylimy często pojęcie kostki rzędowej, a kostki układanej w układzie rzędowym, a to zdecydowanie dwie różne kwestie.

UKŁAD RZĘDOWY
Zacznijmy od układów brukarskich, które będziemy rozumieć jako wzajemne ułożenie powierzchni licowych kostek w nawierzchni. Tradycyjnie układy dzielimy na:
  • układy rzędowe (proste i diagonalne),
  • układy łukowe (łuki segmentowe, wachlarze),
  • układ dziki, 
  • mozaiki
Dziś będzie nas interesował układ rzędowy. Ułożenie wzajemne kostek tworzy rzędy. Mogą one tworzyć kąt prosty z osią jezdni (rzędowy prosty) lub być do niego ułożone pod innym kątem, najczęściej 45 stopni.  Ten ostatni układ literatura nazywa układem rzędowym diagonalnym lub jaskółczym ogonem (pojedynczy lub podwójny).
Układ rzędowy prosty
Układ rzędowy diagonalny
Podwójny jaskółczy ogon
Jakość uzyskania estetycznych walorów nawierzchni zależała od wprawy brukarzy. To oni zajmowali się odpowiednim wpasowywaniem kostki w poszczególne rzędy, stąd szerokości kostek w kolejnych rzędach są różne. 
KOSTKA RZĘDOWA I REGULARNA
Pojęcie "kostka rzędowa" weszło do naszej nomenklatury najprawdopodobniej razem z normą archiwalną PN-60/B-11100 Materiały kamienne. Kostka Drogowa, w każdym razie dokumentacje projektowe nagminnie się na tą normę powołują.
W dokumencie tym znajdziemy podział kostek pod względem kształtu na :
  • kostkę nieregularną (N);
  • kostkę rzędową (Rz);
  • kostkę regularną (R)
Zastosowany podział związany jest z dokładnością wykonania kostek, a wzięte pod uwagę  następujące właściwości geometryczne:
  • stosunek powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoła),
  • nierówności powierzchni górnej (czoła),
  • wypukłości powierzchni bocznych,
  • odchyłki od kąta prostego krawędzi powierzchni górnej (czoła),
  • odchylenie od równoległości płaszczyzny powierzchni dolnej w stosunku do górnej
Jak możemy się domyślić największe dopuszczalne odchyłki będzie miała kostka nieregularna, nie będziemy jednak się w szczegóły wgłębiać, gdyż każdy może w wolnej chwili pogłębić wiedzę zaglądając do norm.
Co to jednak jest kostka rzędowa? czym się różni od kostki regularnej? Generalnie oba rodzaje nalezą do szlachetniejszych kostek brukowych, bardziej "wymuskanych". 

Kostka regularna to kostka o kształcie prostopadłościanu lub sześcianu o stałych wymiarach, gdzie szerokość kostki wynosi tyle, co grubość (12, 14,16 lub 18 cm), natomiast długość kostek wynosi tyle, co szerokość, lub 1 i 1/2  szerokości, czyli jest również stała. Wymiary kostek regularnych wynoszą (długość x szerokość x grubość):
  • 12 x 12 x 12 cm
  • 18 x 12 x 12 cm
  • 14 x 14 x 14 cm
  • 21 x 14 x 14 cm
  • 16 x 16 x 16 cm
  • 24 x 16 x 16 cm
  • 18 x 18 x 18 cm
  • 27 x 18 x 18 cm

Kostka rzędowa to kostka prostopadłościanu o stałych wymiarach grubości i szerokości (szerokość=grubość kostki, czyli 12, 14, 16, 18 cm), natomiast długość kostki jest wolna - od wymiaru szerokości, bo podwójnej szerokości. Wymiary kostek rzędowych zatem wynoszą (długość x szerokość  x grubość):
  • 12-24 x 12 x 12 cm
  • 14-28 x 14 x 14 cm
  • 16-32 x 16 x 16 cm
  • 18-36 x 18 x 18 cm
Od pewnego czasu w Polsce powszechnie wbudowuje się kostki płomieniowane, które nazywa się zbiorczo "rzędowymi". Wymiary są  absolutnie inne, niż w PN-60/B-11100, np 21 x 15 x 10 cm, lub 14 x 14 x 10 cm. Czy są to kostki rzędowe?  Nie, wymiary powierzchni licowych nie wynikają z grubości kostki, co więcej stosuje się inne grubości kostek, niż to by wynikało ze wspominanej normy. Należy nadmienić, iż zamawiane obecnie kostki są o długościach stałych, a nie wolnych Powszechnie w świadomości kostka rzędowa to kostka, którą daje się ułożyć rzędowo.



zamieszczone obrazki pochodzą z książki "Brukarstwo" L. Ratajczaka

17 komentarzy:

  1. Bardzo ciekawy artykuł. Wszystko ładnie opisane i poparte ilustracjami. Temat kostki wyczerpany :) Dzięki !

    OdpowiedzUsuń
  2. podoba mi się opis zagadnień. Generalnie jeśli o samo układanie chodzi, nie jest to rzeczą skomplikowaną - wystarczy mieć wyobraźnie :) brukarstwo Wrocław to naprawde dobry biznes :) Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  3. Niezwykle rzeczowy i świetnie uporządkowany materiał. Faktycznie, co firma, to inne nazewnictwo, a że firm się ostatnio namnożyło, to i coraz trudniej się w tym wszystkim połapać. Taka standaryzacja w brukarstwie jest jak najbardziej potrzebna.

    OdpowiedzUsuń
  4. Materiał świetnie przedstawia poruszane zagadnienie. Pełen profesjonalizm :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo ciekawy i wyczerpujący artykuł. Może być pomocny osobom decydującym się na samodzielne układanie kostki.

    OdpowiedzUsuń
  6. ciekawe informacje, wcześniej o tym nawet nie myślałem.

    OdpowiedzUsuń
  7. Zgadzam się z moimi przedmówcami, bardzo ciekawy i przede wszystkim pomocny artykuł. Teraz mam ochotę samodzielnie zabrać się za układanie kostki na moim podwórku.

    OdpowiedzUsuń
  8. Krótko, zwięźle i na temat.
    Dziękuję za artykuł :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Zawsze było mi ciężko wszystko obliczyć. Na wakacjach pracowałem przy kostce i na końcu różne rzeczy wychodziły :) Dlatego czytam takie materiały ja Twój, fajnie że ktoś coś takiego publikuje

    OdpowiedzUsuń
  10. Cenne informacje i wskazówki szczególnie dla fachowców od kostki brukowej.

    OdpowiedzUsuń
  11. Bardzo ciekawy artykuł, nie tylko dla laików…Tymczasem ułożenie kostki brukowej na swojej posesji zleciłem profesjonalistom- firmie Bruk Press https://www.brukpress.pl/. Układanie kostki brukowej to dla tej firmy nie tylko praca, ale i pasja. Dlatego też im ambitniejsze są powierzane jej zadania, tym chętniej firma ta je przyjmuje.

    OdpowiedzUsuń
  12. Akurat ja się nie znam na tych pracach i muszę przyznać, że w głównej mierze polegam na specjalistach. Właśnie dlatego od razu zgłosiłam się do firmy https://brukgarden.pl/ która bez najmniejszego problemu ułożyła mi przed domem chodnik oraz podjazd do garażu.

    OdpowiedzUsuń
  13. Tak naprawdę kostka brukowa jest bardzo fajnym rozwiązaniem i ja jestem przekonana, że zdecydowanie warto jest wiedzieć komu zlecić jej układanie. Od siebie polecam firmę https://pieknownetrz.blogspot.com/2012/11/nowe-oblicza-kostki-brukowej.html która niedawno u mnie wykonywała cały podjazd z kostki.

    OdpowiedzUsuń
  14. Według mnie lepiej skorzystać z usługi brukarskie gdańsk niż samodzielnie bawić się w układanie kostki. Wbrew pozorom nie jest to takie proste. W zeszłym roku nasz sąsiad sam układał a niedawno wszystko rozbierał :)

    OdpowiedzUsuń
  15. Super wszystko opisane, dzięki :) Swoją drogą, to gdzie wartobyłoby kupić kostkę? Ja zastanawiałam się nad ofertą https://adamiukgranit.pl/ Może ktoś z was korzystał z ich oferty?

    OdpowiedzUsuń